Amerikan Kongre Binası

  Amerikan demokrasi tarihinin en önemli binalarından biri olan Kongre Binası (USA Capitol), Washington DC’de yer alan Capitol Hill bölgesinde, National Mall parkının hemen doğu ucunda bulunmaktadır. Kompleksin yapımı 1793 yılında başlayıp 1811 yılında tamamen bitirilmiştir.

 

1792’nin bahar aylarında ABD’nin Kurucu Babalar’ından biri olan Thomas Jefferson, hem ABD Başkanı’nın kalacağı bir konut hem de kongre binası için bir tasarım yarışması duyurmuştu. Dört aylık bir teslim süresi olan bu projenin ödülü ise federal hükümet tarafından 500 Amerikan Doları olarak belirlenmişti. Projenin teslim tarihi dolmadan Senato’ya ondan fazla proje sunulmuştu ama neredeyse hepsi Senato tarafından basit ve amatörce bulundu. Sunulan ilk on projeden sadece birisi senatörlerin ilgisini çekebilmişti. Fransız bir mimar olan Stephen Hallet’ın projesi birçok senatör tarafından beğenilse de tasarımın aşırı gösterişli olması ve çok fazla Fransız etkisi taşıması sebebiyle çoğunluk kararıyla reddedildi. Yarışmanın bitmesine günler kala William Thorton isimli genç bir mimar ‘’İhtişam, Basitlik ve Güzellik’’ başlığı ile yaptığı sunumla çoğunluğun takdirini kazandı. William Thorton hem yarışmanın kazananı hem de projenin baş mimarı seçilmişti. Bununla birlikte başta Stephen Hallet ve Beyaz Saray’ın tasarım yarışmasını kazanan James Hoban gibi birkaç isim de danışman olarak Thorton’un yanında yerlerini aldılar. Stephen Hallet, yarışmayı kazanan tasarımı incelemesi için Thomas Jefferson tarafından görevlendirildiğinde projedeki birçok detayı gereksiz veya aşırı pahalı bulmuştur.

 

 William Thorton tarafından oluşturulan orijinal tasarım, daha sonra resmi olarak İngiliz mimar Sir B.H Latrobe ve Charles Bulfinch tarafından düzenlenmiştir. Son olarak da şu an kullanılan ve dökme demirden olan kubbe, Alman asıllı bir göçmen olan August Schoenborn tarafından 1850’lerde orijinalinin yerine yerleştirilmiştir.

 

Binanın yapımı tamamlandıktan kısa bir süre sonra çıkan 1812 Savaşı sırasında, binanın bir kısmı 1814 yılının ağustos ayında İngiliz kuvvetleri tarafından ateşe verilmiştir.

 

 

Amerikan Kongre Binası, yapımından itibaren uzun yıllar boyunca pazar ayinleri için de kullanılmıştır. Bu kullanım özellikle Thomas Jefferson ve James Madison döneminde yaygınlaşmıştır. Daha sonralarda Amerikan Anayasası’nın 1. Ek Madde’sinde (First Amendment) bahsedilen laiklik(seperation of church and state) ilkeleri gereğince bu kullanım kaldırılmıştır.

 

Mimari Özellikleri:

 Amerikan Kongre Binası, 88 metreyi bulan yüksekliği ile Washington DC’de yer alan en uzun on beşinci binadır. Neoklasik Mimari’nin en görkemli örneklerinden biri olan Amerikan Kongre Binası, neredeyse 274 dönümlük araziyi kapsayan Capitol Kompleksi’nin içinde yer almaktadır. Binanın tasarımcısı ve baş mimarı olan William Thornton, tasarım aşamasındayken Paris’te yer alan ve yine Neoklasik Mimari’nin en önemli eserlerinden sayılan Pantheon’dan ve Louvre Müzesi’nin doğu cephesinden esinlendiğini söylemiştir. Kongre binası, kongre ofislerine tüneller aracılığıyla bağlı olup bu tünellerde sadece bu iki durak arasında gidip gelen bir tramvay/metro hattı bile vardır.

 

Kumtaşı kaplamalı tuğlalarla yapılmış olan binanın kuzey ve güney kanatlarını birbirine bağlayan ana koridorlar ise mermer kaplamalı tuğlalarla örülmüştür. Binanın merkezi, bir rotunda üzerinde yükselmiş merkezi kubbe ile belirtilmektedir. Bu bölüm Senato ve Temsilciler Meclisi için ayrılmış iki küçük toplantı odasını kapsar. Orijinal toplantı odaları binanın iç kuzey ve iç doğu kanatlarında yer almaktadırlar. 1850 yılında meclisin kalabalıklaşmasıyla birlikte bu bölüme yine Senato ve Temsilciler Meclisi tarafından kullanılması için iki büyük salon daha eklenmiştir. Salonlardan birisi binanın kuzey kanadına diğeri ise güney kanadına yerleştirilmiştir. Bahsi geçen yeni salonların üst kısmına, ziyaretçilerin Senato’yu ve Temsilciler Meclisi’ni izlemesine yarayan bir galeri inşa edilmiştir. Senato’nun ve Temsilciler Meclisi’nin bulunduğu salonlar üç katlı yapının ikinci katında, ziyaretçilerin yer aldığı galeriler ise yapının üçüncü katında yer almaktadır.

 

 

 

 

1850’li yıllarda başlanılan bu genişleme çalışmaları sırasında, iskeleti ahşap olan bakır kaplamalı eski kubbenin yerini, dökme demirden, ‘’düğün pastası stili’’ ile yapılmış olan yeni kubbe almıştır. Eskisinden neredeyse üç kat daha uzun olan kubbenin çapı 30 metre, ağırlığı ise 4041 ton olarak duyurulmuştur. Bahsi geçen dönemde yapılan genişleme çalışmaları sırasında Afro-Amerikan köleler kullanılmıştır.

 

Yapının güney kanadında bulunan ve Temsilciler Meclisi için ayrılan salonda toplamda 448 kalıcı koltuk bulunmaktadır. Salon, tüm meclis üyelerini ve federal hükümetin ana bürokratlarını aynı anda ağırlayacak kadar büyüktür. Meclis kürsüsünün hemen üzerinde bir Amerikan bayrağı, onun üzerinde ise ‘’In God We Trust’’ yazısı bulunmaktadır. Ayrıca salonun duvarları, aralarında Kanuni Sultan Süleyman’ın da bulunduğu, dünyaca ünlü 23 kanun koyucu şahsiyetin rölyef portreleriyle süslenmiştir. Yapının kuzey kanadında bulunan Senato salonu ise Temsilciler Meclisi Salonu’na kıyasla daha küçük, yarı çemberimsi ve tiyatro salonlarını andıran şekilde tasarlanmıştır. İçerisinde 45 mermer büst ve 200’den fazla masa barındırmaktadır. İki salon da akustik olarak iyi tasarlanmıştır. Bu salonlarda gerçekleştirilen oturumlar yapının ikinci katında yer alan galerilerden rahatça takip edilebilmektedirler.

 

Binanın zemin katında bulunan Anıt Mezar Odası (The Cyript), tasarımcılar tarafından George Washington’ın mezarının yer alacağı oda olarak tasarlanmıştı. Rotundanın üst katlarındaki korkuluklardan aşağı bakılarak izlenilebilecek şekilde tasarlanan Anıt Mezar Odası, George Washington’ın son anlarında yazdığı vasiyetnamede Vernon Dağı’na gömülmek istemesiyle boş kalmıştır. Anıt Mezar Odası’nın, rotundanın ve kubbenin süslemelerini İtalyan asıllı ressam Constantino Brumidi yapmıştır. Binanın süslemeleri arasında Brumidi’nin yaptığı muraller, Kurucu Babaların heykelleri, ABD tarihine ait olaylar ve birtakım dini figürlerin resimleri bulunmaktadır.